Węgiel aktywowany to przetworzony materiał naturalny o wysokiej zawartości węgla. Idealnym surowcem do tego celu będzie na przykład węgiel kamienny, drewno lub kokos. Produkt końcowy cechuje się wysokim poziomem porowatości i jest w stanie adsorbować cząsteczki substancji zanieczyszczających i zamykać je. Dzięki temu powietrze, gazy czy płyny mogą zostać oczyszczone.

Węgiel aktywowany może być produkowany w formie granulatu, tabletek lub proszku. W zależności od zastosowania dostępne są różne ich rozmiary. Na przykład, w procesie uzdatniania powietrza lub gazów, ważne jest ograniczenie ich przepływu, więc wykorzystywane są duże cząstki, które minimalizują utratę ciśnienia. W procesie uzdatniania wody, podczas którego usuwanie zanieczyszczeń jest wolniejsze, wykorzystywane są drobniejsze cząstki (ziarno) przyśpieszające proces oczyszczania.

Węgiel aktywowany wykorzystuje proces adsorpcji. Jest to przyciąganie cząsteczki do rozległej powierzchni wewnętrznej węgla przez słabe siły, zwane siłami londyńskimi. Cząsteczka zatrzymywana jest w konkretnym miejscu i nie można jej usunąć, o ile nie zmienią się warunki procesu, na przykład temperatura lub ciśnienie. Taka procedura może być przydatna, gdyż węgiel aktywowany może być wykorzystywany do zebrania materiału na powierzchni, aby w następnej kolejności go usunąć. Jednym z przykładów takiej procedury jest wydobycie złota.

W niektórych przypadkach węgiel aktywowany jest poddawany obróbce chemicznej (impregnacji), aby pozbyć się substancji zanieczyszczających w procesie chemisorpcji. W takim wypadku związku chemicznego nie można już odzyskać.

Powierzchnia węgla aktywowanego nie jest chemicznie obojętna – dzięki rozległej powierzchni wewnętrznej mogą na niej zajść różne procesy katalityczne.

Wykorzystanie węgla aktywowanego zależy od jego przeznaczenia i formy. Na przykład węgiel aktywowany w proszku (PAC) wykorzystywany jest do uzdatniania wody pitnej poprzez dodanie określonej jego ilości bezpośrednio do wody. Powstała materia (oraz inne ciała stałe) jest oddzielana zanim uzdatniona woda trafi do sieci wodociągowej. Kontakt z materią organiczną sprawia, że rozpoczyna się proces adsorpcji oraz oczyszczania wody.

Węgle w granulacie (lub ekstrudowane pelety) wykorzystywane są w nieruchomych złożach filtrujących, przez które przechodzi powietrze, gaz lub ciecz i przebywa tam przez określony czas. Podczas tego czasu niechciane związki organiczne są usuwane, a uzdatniany strumień jest oczyszczany.

Węgiel aktywowany jest wytwarzany z węgla kamiennego, drewna, łupin lub pestek owoców (głównie kokosa, ale także orzecha włoskiego lub brzoskwini) lub pochodnych innych procesów (rafinaty gazu). Najpopularniejsze surowce to węgiel kamienny, drewno i kokos.

Produkt wytwarzany jest w procesie obróbki termicznej, lecz w przypadku takich surowców jak drewno, wykorzystywany jest promotor (np. kwas), aby osiągnąć określony poziom porowatości.

Kolejne procesy kruszą, przesiewają, myją i/lub mielą różnorodne produkty zgodnie z wymaganiami klienta.

Istnieją setki zastosowań węgla aktywowanego, od usuwania odorów w kuwetach dla kotów, po przygotowywanie najnowocześniejszych farmaceutyków.

W gospodarstwach domowych węgiel aktywowany może być wykorzystywany w urządzeniach domowych. Pojawi się prawdopodobnie w filtrach wody wodociągowej, oczyszcza napoje, które przechowujesz w lodówce i jest wykorzystany przy produkcji chemikaliów, które z kolei stosuje się podczas produkcji elektroniki, mebli i materiałów budowlanych.

Gdy spalamy nasze odpady, aby wyprodukować energię elektryczną, powstałe w ten sposób gazy są oczyszczane węglem aktywowanym. Węgiel aktywowany wykorzystuje się podczas dezodoryzacji powietrza w oczyszczalniach ścieków, na wysypiskach odpadów, w przepompowniach ścieków, kompostowniach. Znaczącym biznesem jest również wydobycie metali szlachetnych w kopalniach.

Jeśli jeszcze nie jest to oczywiste, to należy powiedzieć, że węgiel aktywowany oczyszcza nasz świat. Sprawia, że woda nadaje się do picia, powietrze do oddychania, a żywność do jedzenia. Zapewnia nam najlepszą ochronę zdrowia, a także pozwala się nam cieszyć wolnościami i postępem technologicznym współczesnego świata.

Z Jacobi wszyscy możemy oczyszczać świat – my robimy to już od 1916 roku.